Gümrük müşaviri nedir, nasıl olunur?

Gümrük müşaviri nedir, nasıl olunur? olma şartları nelerdir, kimler olabilir?

Ülkemizde uzun yıllardır icra edilen ve dolgun maaşlarla çalışmakta olan gümrük müşavirleriyle ilgili bütün detaylara içeriğimizde yer verdik. Gümrük müşaviri nedir, ne demektir, kimdir? Gümrük müşaviri nasıl olunur, olma şartları nelerdir, kimler olabilir? Gümrük müşavirleri ne iş yaparlar, görevleri sorumlulukları nelerdir sorularının yanıtı ve gümrük müşavirliği için aranan şartlara içeriğimizden erişebilirsiniz.

Türkiye’de kanunla ortaya çıkan ilk meslek grubu gümrük müşavirliğidir. Gümrük müşavirleri, dış ticarette müşavirlik işlemleri yürütmektedirler. Yurtdışı geçişleriyle ilgili bütün işlemlerde müşavirler sorumlu temsilcilerdir. Eşya geçişlerinde gümrük onayıyla ilgili olan evrak hazırlıklarını yapmakla yükümlüdürler. Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde müsteşarlar tarafından şart koşulan bazı sorumluluklar da yerine getirilmekteydi. Ancak artık bakanlıklarda müsteşarlar olmadığı için onun yerine bakan yardımcılarının yüklediği sorumluluklar yerine getirilmektedir.

En eski meslek gruplarından bir tanesi olmakla beraber, Türkiye’de ithalat ve ihracat olmak üzere 100 bine yakın şirket bulunmaktadır. Bu şirketlerin yurtdışı girdi ve çıktıları gümrük müşavirleri tarafından takip edilmektedir.

Gümrük Müşavirlerinin Sorumlulukları Nelerdir?

Gümrük müşavirleri, yurtdışı işlemleri yapma talebinde bulunan tüzel kişiliklerin veya gerçek kişilerin işlemleriyle ilgilenmektedir. İşlemin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğiyle ilgili olarak kararı veren kişiler gümrük müşavirleridir. Geçiş noktasında müşavirler aynı zamanda büyük bir sorumluluk almaktadır. Ülkeye girişi kesinlikle yasaklanmış bir ürünün es kaza Türkiye’ye sokulması halinde çok yüksek tutarlarda para cezaları kesilebilmektedir.

Gümrük işlemleri hukuk kurallarına uygun olarak yürütülmekle beraber, ithalat veya ihracat işlemleri yapan firmalara danışmanlık hizmeti vermekteler. Bununla birlikte gümrük idarelerinin alması gereken her türlü vergiler, müşavirler tarafından tahsil edilmektedir.

Gümrük Müşaviri Olmak İçin Gerekenler

1909’dan bu yana hizmet vermekte olan gümrük müşavirleri, ön lisans bölümleri arasından dış ticaret mezunudurlar. İktisadi ve idari bilimler fakültesinde yer alan iktisat, uluslararası ilişkiler gibi bölümleri okuyanlar da bu meslek icra edilebilmektedir. Müşavirler, herhangi bir şirkette en az 1 yıl staj yaparak istihdama hazır hale geliyorlar. Stajını tamamlayan aday, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından açılan sınava katılarak en az 60 puan almalıdırlar. Müşavir yardımcısı olarak işe başlayan kişi aynı zamanda B kanesi almaya da hak kazanmış olur.

2 yıl gümrük müşavir yardımcısı olarak mesleğini icra eden kişiler, yine bakanlık tarafından açılan sınava katılabilirler. Sınavdan 70 veya üstü puan alan kişiler A kanesi almaya hak kazanır ise gümrük müşaviri olabilmeye hak kazanır. Ancak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın müşavirlik sınavını her yıl açmadığını da belirtmek gerekmektedir.

Gümrük Müşavirleri Nerede Çalışabilir?

Gümrük mevduatlarının neredeyse tamamından sorumlu olan müşavirler, bütün gümrükleme işlemlerini yürütmektedirler. En başta isminden de anlaşılabileceği gibi gümrüklerde çalışabilirler veya gümrük firmaları ofislerinde de istihdam edilebilirler. Özel veya kamu üniversitelerinde ticaret ile ilgili ders verebilme olanakları da bulunan müşavirler, genellikle özel sektör alanında iş bulabiliyor.

Gümrük Yardımcısı Nasıl Olunur?

Gümrük müşaviri olmadan önce müşavir yardımcısı olmak gerektiğini az önce belirtmiştik. Müşavir yardımcısı olabilmek için belirli kural ve kaidelere uyulmuş ve bazı yükümlülüklerin yerine getirilmiş olması gerekiyor. Bunlar;

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,

Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,

Kamu haklarından mahrum bulunmamak,

Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi, ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis ya da kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymiş bulunmamak,

Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak,

Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliği Yüksek Öğretim

Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak,

Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra (i) alt bendinde belirtilen bilim dallarından lisans üstü seviyede diploma almış olmak ya da ön lisans eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa Birliği konularında uzmanlık programı olan meslek yüksek okullarından mezun olmak,

Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında bir yıl çalışmış olmak.

Gümrük Müşaviri Olmak İçin Gerekenler

Müşavir yardımcısı olan kişinin gümrük müşaviri olabilmesi için de belli koşulları sağlaması gerekmektedir. Bakanlığın düzenlediği sınavdan yeterli puanı almasına rağmen müşavir olamayan pek çok kişi vardır. İşte bu tarz problemlerle karşı karşıya kalmamak için yerine getirilmiş olması gerekenler;

Gümrük Müşavir Yardımcısı olma şartlarının 1 inci fıkrasının (f) bendinin (ii) alt bendi hariç olmak üzere, aynı fıkrada belirtilen koşulları taşıyan ve iki yıl süre ile gümrük müşavir yardımcılığı yaparak, gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olan kişiler, gümrük müşavirliği yapmaya hak kazanır.

Gümrük idaresinde on yıl çalışmış olup, bunun üç yılını şube müdürü, gümrük müdürü, gümrük muhafaza müdürü, gümrük başmüdür yardımcısı ve gümrük muhafaza başmüdür yardımcısı görevlerinde geçirenlerden, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar Gümrük Müşavir Yardımcısı olma şartlarının 1 inci fıkrasında belirtilen koşulları taşımaları halinde, staj koşuluna tabi tutulmaksızın gümrük müşavirliği sınavına girebilirler. Bu kişilere, talep halinde sınav ve staj koşulu aranmaksızın Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesi verilir.

Gümrük idaresinde gümrük başmüdürü, gümrük muhafaza başmüdürü, gümrük uzmanı, kontrolör, gümrük müfettişi, daire başkanı ve daha üst görevlerde en az on yıl çalışmış olanlardan, görevlerinden istifa eden veya emekliye ayrılanlar, Gümrük Müşavir Yardımcısı olma şartlarının 1 inci fıkrasında belirtilen koşulları taşımaları halinde, sınav ve staj koşuluna bağlı olmaksızın gümrük müşaviri olmaya hak kazanırlar.

1 inci ve 2 nci fıkralarda belirtilen koşulları yerine getirenlere, gerekli müracaat belgelerinin tamamlanmasından itibaren altmış gün içinde Müsteşarlıkça Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi verilir. Gümrük müşavirleri ancak bu izin belgesini aldıktan sonra mesleki faaliyette bulunabilirler.

Gümrük müşaviri olmak isteyen kişiler için yerine getirilmesi gerekenler içeriğimizde yer almaktadır. Yüz yıldan daha uzunca bir süredir ülkemizde icra edilen bu meslek, dışarıdan görüldüğü gibi sıradan bir masa başı işi değildir. Gümrük müşaviri olmak isteyen vatandaşların içeriğimizi okuduktan sonra bir kere daha düşünmesi gerekiyor.

Gümrük Müşavirleri

Gümrük Müşavirleri ve Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri (YGM)

https://risk.ticaret.gov.tr/sikca-sorulan-sorular/gumruk-musavirleri-dairesi

1. Gümrük Müşaviri Kimdir?
Gümrük İdarelerinde iş ve işlem yaptırmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerden alacakları vekaletle onlar adına iş takibinde bulunan meslek mensuplarıdırlar.

2.Her Gümrükçüyüm diyen Gümrük Müşaviri midir?
Hayır. Gümrük Müşavirliği izin Belgesi, eğitim ve staj şartlarını sağlayan kişilerin Bakanlıkça yapılan sınavları geçmesi sonrasında verilmektedir. “Gümrükçüyüm” diyenlerden izin belgesini göstermesini isteyiniz.

3.Gümrük Müşavirleri Memur mudur?
Hayır. Gümrük Müşavirleri özel sektör çalışanlarıdır. Kişilerden aldıkları vekalet üzerine verdikleri hizmetler dolayısıyla serbest meslek makbuzu veya fatura keserek verdikleri hizmetin bedelini tahsil ederler.

4.Gümrük İşlemlerinde bir Gümrük Müşavirine vekalet vermek zorunda mıyız?
Hayır. Herkes gümrük ile ilgili iş ve işlemlerini kendisi takip edebileceği gibi vekaletle bir gümrük müşavirini de yetkilendirebilir.

5.Gümrük Müşavirlerinin Hizmet bedellerinde bir standart var mıdır?
Evet. Gümrük Müşavirleri her yıl yayımlanan Asgari Ücret Tebliği ile belirlenen ücretin altında çalışamazlar.

6.Gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarına girebilmek için hangi koşullara sahip olmak gerekmektedir?
Gümrük müşavir yardımcılığı sınavına giriş koşulları Gümrük Kanunun 227/1. Maddesinde düzenlenmiştir.
l. Gümrük müşavir yardımcısı olabilecek kişilerin aşağıda belirtilen koşullara sahip olmaları gerekir.
a)Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi, ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis ya da kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçları ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamı suçlar ile örgütlü suçlardan hüküm giymemiş olmak
e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak,
f) i) Hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak,
ii) Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra (i) alt bendinde belirtilen bilim dallarından lisans üstü seviyede diploma almış olmak ya da ön lisans eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa Topluluğu konularında uzmanlık programı olan meslek yüksek okullarından mezun olmak,
g) Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında 1 yıl çalışmış olmak,
h) Yapılan gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olmak,

Gümrük müşavirliği sınavına giriş koşulları Kanunun 228/1. Maddesinde düzenlenmiştir.

Kanunun 228. Maddesine göre gümrük müşavirliği sınavına gireceklerin Kanunun 227/1 maddesinin f-ii alt bendi hariç olmak üzere aynı fıkradaki diğer koşulları sınavın açıldığı yıl başı itibariyle taşımak ve iki yıl süre ile bir gümrük müşavirinin yanında gümrük müşavir yardımcılığı yapması Gerekmektedir.

7. Gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarına girebilmek için hangi bölümlerden mezun olmak gerekir?
Gümrük müşavirliği sınavına girebilmek için Gümrük Kanununun 227/f-i bendinde yer alan okullar ile eğitim süresi ve ders içerikleri itibariyle söz konusu madde de yer alan dallarda eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan mezun olmaları, gümrük müşavir yardımcılığı sınavına girebilmek için anılan Kanunun 227/f fıkrasında yer alan yer alan bölümlerden mezun olma ve diğer koşulları da sağlamaları halinde gümrük müşavir yardımcılığı sınavına girebilmektedirler.

8.Gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılığı çalışma ve staj süreleri nasıl hesaplanır?
Bir ve iki yıllık staj ve çalışma sürelerin hesaplanmasında SGK'dan alınmış hizmet dökümlerinde yer alan süreler dikkate alınır.
Farklı yerlerde çalışılan sürelerin tamamı hesaplamaya dahil edilir. Aynı anda iki farklı müşavir yanında yapılan çalışmalardan sadece biri hesaplamaya ilave edilir.

9.Sınava gireceklerin koşulları ne zaman sağlaması gerekir?
Kanunun geçici 6. maddesine göre sınava girecekler koşulları sınavın açıldığı yıl başı itibariyle sağlaması gerekmektedir.
Örneğin 2013 yılında müşavirlik sınavına girecek adayların 01.01.20013 tarihinden önce okullarından mezun olmaları ve iki yıllık çalışma süresini tamamlamaları gerekmektedir.

10.Gümrük Müşaviri veya Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesini hak edenlerin hangi belgeler ile gümrük müşavirleri derneklerine başvurması gerekmektedir?
Sınavla Gümrük Müşaviri veya Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesini hak edenlerin aşağıdaki belgelerle birlikte ilgili derneğe müracaat etmesi gerekmektedir.

-Nüfus cüzdanı sureti,
-Cumhuriyet savcılığından resmi kuruma verilmek üzere alınacak adli sicil belgesi,
-2 adet vesikalık renkli resim,
-T.C. kimlik numarası içerir nüfus cüzdanı fotokopisi,
-Vergi dairesine gümrük müşavirleri için 2020 yılında yılı için 4.665, 80 TL'lik, gümrük müşavir yardımcıları için 2.330, 70 TL'lik harcın yatırıldığına dair makbuz aslı.
(Harç miktarları her yıl yayımlanan Harçlar Kanunu Genel Tebliğine göre belirlenmektedir.)

Bakanlığımızdan emekli olanların söz konusu belgelere ilaveten Bakanlığımızın uygunluk yazısını da eklemeleri gerekmektedir.

11.Gümrük müşavirliği firmaları farklı işler yapabilirler mi?
4458 sayılı Gümrük Kanunu ile Gümrük Yönetmeliğinde gümrük müşavirliği firmalarının gümrük işlemleri dışında başka bir faaliyette bulunmasına engel teşkil edecek bir düzenleme bulunmamaktadır.

12.Kullanıcı şifreleri ile ilgili sorunlar için nereye başvurulması gerekmektedir?
Gümrük müşavirlerinin kullanıcı kodlarına ilişkin başvurular ilgili Gümrük Müdürlüğü ve Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü, Genel Müdürlüğümüz ve Bilgi İşlem Dairesi koordinasyonunda sonuçlandırılmaktadır.

13.Gümrük müşavirliği şirketlerine gümrük müşavir yardımcıları da ortak olabilir mi?
Gümrük müşavirliği şirketlerine gümrük müşavir yardımcıları da ortak olabilmektedir. Ancak, şirketin en az bir ortağının gümrük müşaviri olması zorunludur.

14.Gümrük müşaviri veya gümrük müşavir yardımcısı izin belgesini hak edenlerin nereye ve ne kadar harç yatırması gerekmektedir?
2020 yılı için geçerli olmak üzere gümrük müşavirleri için 4.665, 80  TL, gümrük müşavir yardımcıları için 2.330, 70 TL harcın vergi dairesine yatırılması gerekmektedir. Harç miktarları her yıl yayımlanan Harçlar Kanunu Genel Tebliğine göre belirlenmektedir.

15.Gümrük Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla Tedbir mahiyetinde gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı izin belgelerinin geri alınmasına ilişkin ne gibi değişiklikler yapılmıştır?
Yapılan değişiklikle Bakanlık müfettişleri ve Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünce gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılarının izin belgelerini geçici olarak alınması 6 ay ile sınırlandırılmıştır. Ancak, 3713 sayılı Kanun kapsamında haklarında kovuşturma başlatılanların izin belgelerinin kovuşturma sonuçlanıncaya kadar tedbiren geri alınacağı hüküm altına alınmıştır.

16. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği (YGM) Ne Demektir?
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği, daha önce Bakanlığımız tarafından yapılan bazı işlemlerin, mevzuatta belirlenen şartları taşıyan gümrük müşavirlerine verilen yetki belgesiyle yaptırılmasıdır.

17. Kimler Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olabilir?
YGM'ler Tebliğ kapsamında belirlenmiş tespit işlemlerini yapan ve sonucunda tespit raporu düzenleyen kişilerdir. YGM olmak için öncelikle gümrük müşavirliği izin belgesine sahip olmak gerekir.
Anılan izin belgesine hak sahibi olup en az yedi yıl süre ile sahip olan gümrük müşavirleri ile Gümrük idaresinde en az 10 yıl Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürü, Ticaret Uzmanı, Ticaret Müfettişi, Daire Başkanı ve daha üst görevlerde çalışarak sınavsız gümrük müşavirlik izin belgesi verilen kişiler son 5 yıl içinde geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası veya üç defadan fazla disiplin cezası almamışlarsa Bakanlığımıza (Risk Yönetimi, Tasfiye ve Döner Sermaye Genel Müdürlüğü) yetkilendirilmek üzere başvuruda bulunabilirler.
Bu kişiler YGM olabilmek için Yönetmelikte belirlenmiş diğer kriterleri de (65 yaşını doldurmamış olmak, belirlenmiş bölümlerden en az lisans mezunu olmak, adli sicil kaydı bulunmamak) taşımaları halinde yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilir.

18.YGM başvuru dosyasında hangi belgeler olmalıdır?
YGM olarak Bakanlığımıza yetkilendirilmek üzere başvuran gümrük müşavirlerinin hazırlayacağı dosyada; dilekçeleri ile birlikte Tebliğ ekinde yer alan Başvuru Formu, Diploma, Taahhütname, Vekâlet Bildirgesi ile Adli Sicil Belgesi, 2 adet fotoğraf, dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren firmadan ayrıldığına ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi ve YGM'lik faaliyetini tüzel kişilik bünyesinde yürütecek ise firmaya ortak olduğuna ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi örneği bulunmalıdır.

19.Başvuru nereye yapılır ve işlem ne kadar üsrede sonlandırılır?
Dilekçe ve ekleri Bakanlığımızca gümrük müşavirinin işlem dosyası ile birlikte incelenmekte ve uygun görüldüğü takdirde anılan gümrük müşaviri YGM olarak yetkilendirilmekte ve gerekli sistemsel tanıtımlar yapılmaktadır. Tüm bu işlemlerin Tebliğimize göre 60 gün içinde sonlandırılması gerekmektedir.

20.Gümrük Müşaviri (GM) ile Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri (YGM) arasında ne gibi farklar vardır?
Gümrük Müşavirleri dolaylı temsil yöntemiyle ihracatçı/ithalatçımızın gümrük işlemlerini takip ederler. YGM'ler ise bu yöntemle iş takibi yapamazlar, bunun yerine özellikle antrepolar için tespit raporları ile belirlenen diğer özel konularda tespit raporları düzenlerler.

21.Bir kişi hem Gümrük Müşavirliği hem de YGM lik yapabilir mi?
Hayır. Bu iki mesleğin farklı görev alanları vardır. Aynı anda iki meslek birden yapılamaz. Kendisini YGM olarak tanıtan kişilerden Bakanlıkça verilen Yetki Belgesini göstermesi talep edilmelidir.

22.YGM'ler hangi tespit işlemlerini yapabilir?
YGM'ler Tebliğ kapsamında; Antrepo, Geçici İthalat, Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi, Nihai Kullanıma Tabi Eşya İthalatı, Dahilde İşleme Rejimi, A.TR Dolaşım Belgeleri, EUR 1 / EUR.MED Dolaşım Belgeleri ile EUR.1 / EUR.MED Dolaşım Sertifikaları ve/veya Fatura Beyanları / EUR.MED Fatura Beyanları, Tedarikçi Beyanı, Onaylanmış Kişi Statü Belgesi ve Onaylanmış ihracatçı Yetkisi (tercihli ticaret anlaşmaları çerçevesinde), Çok Zor Durum tespiti açısından Gümrükle ilgili borçlarının tecil ve taksitlendirmesi, eşyanın tesliminden sonra beyannamede düzeltme talebi ve Takas İşlemlerinde KKDF muafiyeti uygulanması ile ilgili Tespit İşlemlerini yapabilirler.

23.YGM'lere nasıl ulaşabilirim?
YGM'lere özel hazırlanmış olan ve http://ygms.ticaret.gov.tr (http://ygms.ticaret.gov.tr/faces/login.xhtml)  web sitesinde yer alan YGMS programındaki “YGM Listesi” sekmesinden tüm YGM'lerin iletişim bilgilerine ulaşılabilir.

Gümrük Müşavirleri

https://www.ticaret.gov.tr/gumruk-islemleri/sikca-sorulan-sorular/ticari/gumruk-musavirleri

Soru: Gümrük Müşaviri kimdir ve ne iş yapar?

Cevap: Gümrük İdarelerinde iş ve işlem yaptırmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler beyanlarını kendileri verebilecekleri gibi, bu konuda uzmanlaşmış özel sektör çalışanları gümrük müşavirleri aracılığıyla da verebilirler. Gümrük müşavirleri aynı zamanda gümrük ve dış ticaret konularında danışmanlık hizmeti de vermektedirler.

Soru: Gümrük Müşavirleriyle çalışmak zorunlu mudur?

Cevap: Hayır. Herkes gümrük ile ilgili iş ve işlemlerini kendisi takip edebileceği gibi noterden verilen bir vekaletname ile bir gümrük müşavirini yetkilendirebilir.

Soru: Gümrük Müşavirleri memur mudur?

Cevap: Hayır. Gümrük Müşavirleri özel sektör çalışanlarıdır. Hizmetleri ücrete tabidir, aldıkları ücret için serbest meslek makbuzu veya fatura keserler.

Soru: Bir kişinin Gümrük Müşaviri olduğunu nasıl anlarız?

Cevap: Gümrük Müşavirlerine Bakanlığımızca “Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi” verilmektedir. “Gümrük Müşaviriyim” diyenlerden izin belgesini göstermesini isteyiniz.

Soru: Gümrük Müşaviri ile çalışmanın faydası nedir?

Cevap: Gümrük ve Dış Ticaret Mevzuatı kıymet, menşe, gümrük tarifesi gibi teknik birçok konuyu ve dijital uygulamayı içerdiğinden hatalı bir işlem yapılmaması için bu konularda uzmanlaşmış gümrük müşavirleri sizlere yardımcı olabilir.

Soru: Gümrük Müşaviri ile çalışırken ona ne sormalıyım?

Cevap: Gümrük idaresine bir beyan yapılacaksa bu konuda muhtemel risklerin ve sonuçlarının neler olabileceği, bu beyan için gerekli olan bilgi ve belgelerin neler olduğu, ne kadar vergi ve vergi benzeri ödeme yapılması gerektiği ve benzeri aklınıza gelen tüm konularda kendisinden detaylı bilgi vermesini isteyiniz.

Soru: Gümrük Müşavirlerinin ücretlerinde bir standart var mıdır?

Cevap: Evet. Gümrük Müşavirleri her yıl resmi gazetede yayımlanan Asgari Ücret Tebliği ile belirlenen ücretlerin altında çalışamazlar. İlgili Tebliğe Bakanlığımız web sayfasından ulaşılabilir. Sizden talep edilen ücretin neyi kapsadığını öğreniniz.

Soru: Bulunduğum yerde Gümrük Müşaviri var mı?

Cevap: Bulunduğunuz yerde çalışan bir gümrük müşaviri olup olmadığı Bakanlığımız Risk Yönetimi, Tasfiye ve Döner Sermaye Gn. Md. sayfasında “Gümrük Müşavirlerine Nasıl Ulaşırım?” bölümünden öğrenilebilir. Burada gümrük müşavirlerinin isim-soyisim ve telefon bilgilerine ulaşma imkanınız bulunmaktadır. Bunun dışında internette yapılabilecek bir araştırmayla da gümrük müşavirlerine ulaşılabilmektedir.

Gümrük müşavirleri ile ilgili daha detaylı bilgileri Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğinde bulabilirsiniz.

ÜÇÜNCÜ KISIM
Gümrüklerde İş Takibi ve Gümrük Müşavirleri ile Gümrük Müşavir Yardımcıları

Gümrükte iş takibi

MADDE 561- (1) Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri bizzat kendileri takip edebilecekleri gibi bu tasarruf ve işlemleri gerçekleştirmek üzere bir temsilci tayin edebilir. Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsilnameyi gümrük idaresine ibraz etmek zorundadır.

(2) Posta yolu ve hızlı kargo taşımacılığına konu, miktar ve değeri Kanunun 225 inci maddesine göre belirlenen eşyanın gümrük işlemleri, posta idaresi ya da hızlı kargo taşımacılığı yapan şirketlerce vekaletname ibraz edilmeksizin, dolaylı temsilci olarak sonuçlandırılabilir.

Vekaletnamelerde en az aşağıdaki hususlara yer verilir;

a) Tarafların açık adresleri, vergi daireleri ve vergi daireleri sicil numaraları.

b) Yapılacak işlerin amacı, kapsamı

c) Tarafların Kanunda yer alanlara ilaveten belirlemeleri gereken karşılıklı sorumluluk ve yükümlülükleri.

ç) Vekaletname yeri, tarihi ve varsa süresi.

d) Temsilin türü.

a) Gümrük idarelerinde özel hukuk tüzel kişilerinin doğrudan temsil yoluyla iş takibi yapacak kanuni temsilcileri hariç diğer kişilerde, Kanunun 227 nci maddesinin birinci fıkrasının (g) ve (h) dışındaki bentlerinde sayılan şartlar aranır. Beyanname imzalanabilmesi, tahakkukun tebellüğü ve itiraz gibi hukuki sonuç doğuran tasarruf ve işlemler dahil, tüm gümrük işlemlerinin takibinde; çalıştığı şirket tarafından sigorta ettirildiğine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu aylık sigorta primleri bordrosu, şirketi temsil etmeye yetkili olduğunu gösterir temsil belgesini haiz olması ve temsil belgesinin Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanması ve konuya ilişkin Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenen Ticaret Sicil Tasdiknamesinin ilgili gümrük idaresine ibrazı zorunludur. Özet beyan ve taşıdıkları eşyanın sadece transit işlemlerini yapacak kara, deniz ve havayolu işletmeleri ile nakliyeci kuruluş temsilcilerinde söz konusu şartlar aranmaz.

b) Doğrudan temsil yolu ile iş takibi yapacak kişilerin gümrük işlemleri için gerekli BİLGE Kullanıcı Kodu taleplerinde (a) bendinde belirtilen belgeler ilgili gümrük idaresi tarafından aranır. Belgelerin ibraz edilmemesi veya eksik ibraz edilmesi halinde ilgililere kullanıcı kodu verilmez veya bloke konulur.

c) 1) Devlet, belediye ve özel idarelerle, diğer kamu tüzel kişilerinin memurları idare ve müesseselerine ait eşyanın gümrük işlemlerini takibe yetkilidir.

2) Bu kurumlarda çalışan memurların durumu, gümrüğe resmi bir belge ile ispat olunur. Gümrük işlemlerini takibe yetkili memurların değiştirilmesi halinde bu durum gümrük idarelerine bildirilir. Bu memurların gerek gümrük beyannamelerinde ve gerekse diğer belgeler üzerinde imzalarının yanına kuruluş unvanını eklemeleri gerekir.

ç) Kara, deniz ve havayolu işletmeleri ile nakliyeci kuruluş temsilcileri, taşıdıkları eşyanın sadece transit işlemlerini doğrudan temsil yoluyla takip edebilir.

(5) Bu maddede belirtilen vekaletname ve temsilnamelerin gümrük idaresine verilmesi ve bunların düzenli bir şekilde saklanması gerekir. Söz konusu vekaletname ve temsilnameleri ibraz etmeyen kişilerin iş takip etmeleri yasaktır.

(6) Eşya sahipleri veya 561 inci maddede belirtilen kişiler tarafından imzalanan beyannameler ile bu beyannameler kapsamı eşya ve söz konusu eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli olan belgeler gümrük müşavir yardımcıları tarafından da verilebilir.

(8) Gümrük müşavir yardımcıları, gümrüklerde tek başlarına iş takibinde bulunamaz, fatura düzenleyemez.

Bağımsız çalışmayan gümrük müşavirleri

MADDE 562- (1) Gümrük müşavirleri, gümrük müşavirliği şirketi dışında bir tüzel kişilik bünyesinde çalışmaları halinde sadece çalıştıkları şirketlere ait eşyanın gümrük işlemlerini takip edebilir. Bu durumda söz konusu kişilere 561 inci maddenin dördüncü fıkrasının (a) ve (b) bendi hükümleri uygulanır.

Gümrük müşavirinin yükümlülükleri

MADDE 563- (1) Gümrük müşavirleri imzaladıkları beyanname ile ilgili cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğundan ve ilgili rejimin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından, Kanunun 181 inci maddesinin ikinci fıkrası saklı kalmak kaydıyla, sorumludur.

(2) Gümrük müşavirleri; şahıslarına ve şirketlerine ait ibrazı zorunlu izin belge numarası, şirket adı, imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi vb. bilgi ve belgelerde değişiklik olması halinde bunları bir hafta içinde gümrük müşavirleri derneklerine bildirirler. Söz konusu bilgi ve belgeler dernekler tarafından en geç bir hafta içerisinde ilgili başmüdürlüğe gönderilir. Değişiklik olmayan hallerde ise durum her yılın ikinci ayı içerisinde bir yazı ile gümrük müşavirleri dernekleri vasıtasıyla bağlı bulunulan başmüdürlüğe bildirilir.

(3) Gümrük müşavirleri yanlarında çalışan müşavir yardımcıları ve stajyerlerin görevden ayrılmaları halinde, bunlar için ilişik kesme belgesi düzenler ve yanlarında çalışmaya başlayacaklardan da bu belgeyi arar. İlk defa göreve başlayacak gümrük müşavir yardımcıları ve stajyerler bu hükmün dışındadır. Müşavir yardımcıları ve stajyerlerin göreve başlama ve ayrılmaları, ilgili gümrük müşaviri tarafından bir hafta içinde gümrük müşavirleri derneğine, bu dernek tarafından da bir hafta içinde bağlı bulunulan gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne yazı ile bildirilir. Söz konusu bildirimlere sigorta müdürlükleri tarafından onaylanmış sigortalı işe giriş bildirgesinin bir örneği eklenir. Stajyerlik ve gümrük müşavir yardımcılığı için gerekli bir ve iki yıllık sürelerin hesaplanmasında sigortalı olarak işe başlama tarihi ve sigortalı olarak çalışılan süre dikkate alınır.

(4) Herhangi bir gümrük müşavirliği şirketine bağlı olmaksızın müstakil olarak dolaylı temsilci sıfatıyla gümrük işlemlerini takip eden gümrük müşavirleri, gördükleri hizmet karşılığında elde edecekleri her tür gelir için hesabına beyanda bulundukları kişi veya kuruluş ya da taşımacılara serbest meslek makbuzu düzenlemek zorundadır. Bu kişilerin yaptıkları hizmet karşılığında başka bir şirket veya kişi fatura, makbuz veya benzeri belge düzenleyemez.

(5) Şirketler gördükleri hizmet karşılığında elde edecekleri gelirleri için gümrük beyannamesinde hesabına beyanda bulundukları kişi veya kuruluşlara şirketleri adına fatura kesmek ve bunu muhasebe kayıtlarında göstermek zorundadır.

(6) Gümrük müşavirleri mesleki faaliyetlerini gerçek kişi olarak veya tüzel kişilik oluşturarak sürdürebilirler. Tüzel kişilik ortağı olan gümrük müşavirleri gerçek kişi olarak mesleki faaliyette bulunamazlar. Gümrük müşavirlerince kurulan tüzel kişiliklere müşavir yardımcıları da ortak olabilir. Gümrük müşavir ve müşavir yardımcıları dışındaki kişiler, gümrük müşavirliği yapacak olan tüzel kişilere ortak olamazlar. Gümrük müşavirlerince kurulan tüzel kişiliklerin Kanunun 5 inci maddesine göre dolaylı temsilci olarak iş takip edebilmeleri için anonim şirketlerde yönetim kurulu üyelerinin, limited şirketlerde şirket müdürlerinin şirket ortağı olması gerekir. Tüzel kişiliği temsil ve ilzam etmek üzere atanan şirket ortağı dışındaki üçüncü kişilere ancak sınırlandırılmış temsil yetkisi verilebilir.

Çalışma yeri

MADDE 564- (1) Gümrük müşavirleri, tebligat adresleri ve çalışma yerlerini o yerin bağlı olduğu gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne ve ilgili gümrük müşavirleri derneğine yazı ile bildirir. Birden fazla gümrük müşaviri bir tüzel kişilik oluşturarak çalıştıkları takdirde de, durumları hakkında aynı şekilde ilgili başmüdürlüğe ve derneğe bilgi verirler.

(2) Gümrük müşavirlerinin çalışma yeri, gümrük işleri nedeniyle kendilerine yapılacak tebligat için yerleşim yeri ve bu merkezin bulunduğu gümrüğün bağlı olduğu başmüdürlük veya başmüdürlük bulunmayan yerlerde müdürlük bölgesi için devamlı iş çevresi sayılır.

(3) Çalışma yeri dışında diğer başmüdürlükler ve bağlantılarında iş takibi yapmak isteyen gümrük müşavirleri iş takibine başlamadan önce bu durumu ilgili gümrük müdürlüğüne bildirir.

(4) Çalışma yerinin değiştirilmesi, Müsteşarlıkça verilen Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi/Gümrük Müşavir Yardımcılığı İzin Belgesinin değiştirilmesi ile mümkündür.

Gümrük müşavirliği veya gümrük müşavir yardımcılığı izin belgesinin kaybedilmesi
MADDE 565- (1) Gümrük müşavirleri veya gümrük müşavir yardımcıları, izin belgelerini kaybetmeleri halinde, kayıp ilanını içeren gazete ve gerekli belgelerle birlikte ilgili Gümrük Müşavirleri Derneklerine bu durumu dilekçe ile bildirirler. Yeniden izin belgesi düzenlenmesi ile ilgili işlemler Dernekler aracılığıyla yürütülür.

Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavları

(2) Gümrük müşavir yardımcılığı ve gümrük müşavirliği yazılı sınavları Bakanlık tarafından klasik veya test usulünde yapılabilir ya da Bakanlıkça belirlenen bir yükseköğretim kurumuna, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına veya sınav yapan diğer resmi kuruluşlara yaptırılabilir. Bakanlık tarafından yapılacak protokolle şartları belirlenen yazılı sınavların testlerinin hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi işlemleri sınavı yapan kuruluş veya kuruluşlar tarafından yürütülür.

(3) Gümrük müşavirliği sınavının yazılı kısmını kazananlar, Bakanlıkça tayin edilecek yer ve zamanda sözlü sınava tabi tutulur.

(4) Yazılı ve sözlü sınavlarının tarihi ve başvuru koşulları sınav tarihinden en az bir ay önce ilan edilir.

(5) Bu madde hükümlerine göre yapılacak sözlü sınavlar adayın;

a) Sınav konularına ilişkin bilgi düzeyinin,

b) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade yeteneği ve muhakeme gücünün,

c) Liyakati, temsil kabiliyeti, bilgi düzeyi, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğunun,

ç) Genel yetenek ve genel kültürünün,

değerlendirilmesi suretiyle yapılır. Adaylar, sınav kurulu tarafından (a) bendi için altmış puan, (b) bendi için yirmi puan, (c) ve (ç) bentlerinde yazılı özelliklerin her biri için onar puan üzerinden değerlendirilir ve verilen puanlar tutanağa geçirilir. Sözlü sınavda başarılı sayılabilmek için kurul üyelerinin 100 tam puan üzerinden verdikleri puanların aritmetik ortalamasının en az 70 olması gerekir.

(6) Sözlü sınavda, tutanak dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmaz.

Sınav konuları

a) Gümrük Kanunu ve gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin ikincil düzenlemeler,

b) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve bu Kanuna ilişkin ikincil düzenlemeler,

c) Dış ticaret ve kambiyo mevzuatı,

ç) Gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konular, uluslararası anlaşmalar ile Avrupa Birliği mevzuatının gümrüğe ilişkin hükümleri,

d) Türk Gümrük Tarife Cetveli ve İzahnâmesi.

Değerlendirme
MADDE 568 - (1) Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi yüz tam puan üzerinden yapılır.

Sınav Kurulu ve görevleri

Sınavların yürütülmesi
MADDE 570 - (1) Sınava giriş belgesi ve bununla birlikte geçerli bir kimlik belgesi ibraz edemeyenler sınava alınmazlar.

(2) Sınavda kopya çekenler, kopya verenler veya bunlara teşebbüs edenler hakkında tutanak düzenlenir ve bunların sınavları geçersiz sayılır.

(3) Sınava katılma koşullarını taşımadıkları halde sınava girenlerin sınav sonuçları geçersiz sayılır.

Sınav sonuçlarının duyurulması ve sonuçlara itiraz

Mesleki yeterlilik sınavı

Gümrük müşavirlerine ve müşavir yardımcılarına verilecek belgeler ve tutulacak sicil kayıtları
MADDE 573 - (1) Sınavda başarı gösteren gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcıları Müsteşarlıkça talep edilen belgelerle birlikte ilgili Gümrük Müşavirleri Derneğine başvurur. Bu belgelerin Dernek tarafından Müsteşarlığa teslimini müteakip Müsteşarlık tarafından fotoğraflı İzin Belgesi düzenlenir. Bu kişiler ancak izin belgelerini aldıktan sonra mesleki faaliyette bulunabilir.

(2) Fotoğraflı izin belgeleri, ilgililerce gümrük idarelerinde bulundukları süre içerisinde görülebilecek şekilde üzerlerinde bulundurulur.

(3) Müşavirlerin çalışma yeri olan başmüdürlük ve müdürlükçe gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcıları için fotoğraflı bir sicil kütüğü tutulur.

(4) Gümrük müşavirlerine verilecek izin belgeleri 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca ruhsat harcına tabidir.

(5) Sınavsız gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı olabileceklerden Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi veya Gümrük Müşavir Yardımcılığı İzin Belgesi almak isteyenlerin İzin Belgesi müracaatları, faaliyette bulunmak istedikleri bölgedeki Gümrük Müşavirleri Derneği vasıtasıyla yapılır ve adına düzenlenen İzin Belgesi aynı dernek aracılığıyla kişiye teslim edilir.

Gümrük Müşavirliği-Altunbaşak GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞ- www.altunbasak.com

www.altunbasak.com