Gümrük Müşaviri Nedir? Gümrük Müşaviri Nasıl Olunur?

Gümrük Müşaviri Nedir? Gümrük Müşaviri Nasıl Olunur?

Bir ülkede gümrük işlemleri ile gümrük vergilerini düzenleyen mevzuat, bu mevzuatı uygulayan idare, bu idarenin görev yaptığı alan ve binalardan oluşan organik yapıya gümrük sistemi diyebiliriz. Bu bakımdan gümrük sistemini canlı bir organizmaya benzetebiliriz. Bunun bazı ulusal özellikleri vardır. Ülkeden ülkeye değiştiği gibi, zaman içinde de sürekli gelişme halindedir. Gümrükler devlete gelir sağladığı gibi, iktisat politikasının önemli ve vazgeçilmez araçlarından biridir. Bir diğer taraftan, bu denli yoğun iş birimlerinin olduğu bir kurum için ortak bir dilin ve herkesçe aynı yorumlanması gereken olayların olması gerekliliği, işleyişte karışıklık olmaması için zorunluluk halini almıştır. Bu zorunluluktan ileri gelen tanımlamalar 4458 sayılı kanunun maddeleri arasında yer almaktadır.

Türk gümrük sisteminin en önemli ve ağırlıklı öğesi kuşkusuz gümrük mevzuatıdır. Söz konusu gümrük mevzuatını gümrükler ve gümrükleme işlemleri ile ilgili yasal düzenlemelerin bütünü şeklinde ifade etmek mümkündür. Bu mevzuat içerisinde en önemli bileşen şüphesiz Gümrük Kanunu'dur. Bu mevzuatın ikinci unsuru Gümrük Yönetmeliği'dir. Gümrük Yönetmeliği, Gümrük Kanunu'na dayanılarak gümrük idarelerinde yapılacak gümrük işlemlerine ilişkin usul ve esaslan belirlemek üzere Gümrük Müsteşarlığınca hazırlanan düzenlemeler bütünü olarak tanımlanmaktadır. Mevzuatın bir diğer1 önemli bileşeni olan Türk Gümrük Tarife Cetveli ise ithal edilen mallar üzerinden alınması gereken vergi miktarI veya oranlarını gösteren liste, yani kısaca vergi cetveli olarak tanımlanabilir. Gümrüklerle İlgili Diğer Mevzuat olarak adlandırabileceğimiz yasal düzenlemeler arasında Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, Bakanlar Kurulu, Kararları ve ilgili diğer yönetmelik ve tebliğler sayılabilir. Gümrük Müsteşarlığı, Başbakanlığa bağlı bağımsız bir kuruluş olarak görev yapmaktadır ve devlet bakanlarından biri gümrük işleriyle meşgul olmaktadır. Gümrük örgütü biri merkez diğeri de taşra olmak üzere iki kademeli olarak düzenlenmiştir. Merkez örgütünde Gümrük Müsteşarlığı yer almaktadır. Taşra örgütü ise Baş Müdürlükler ile bunlara bağlı Gümrük Müdürlüklerinden oluşmaktadır. Müsteşarlığın merkez teşkilatı; ana hizmet birimleri, danışma ve denetim birimleri ile yardımcı birimler olarak üç grupta toplanmaktadır. Müsteşarlığın merkez teşkilatında yer alan ana hizmet birimleri; Gümrükler, Gümrük Muhafaza, Gümrükler Kontrol, Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri (Tasiş) ve Avrupa Birliği ve Dış İlişkileri Genel Müdürlüklerinden oluşmaktadır. Gümrük Müsteşarlığı ana hizmet birimleri arasında yer alan Gümrükler Genel Müdürlüğü; ithalat ile ilgili işlemlerin yapılması, ithalat rejimi ile kambiyo mevzuatı ve diğer mevzuatın gümrükle ilgili hükümlerinin uygulanmasını sağlamak başta olmak üzere çok sayıda görevin yerine getirilmesinden sorumlu bulunmaktadır: Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü Gümrük Müsteşarlığın sorumluluğunda bulunan yer ve sahalarda münhasıran, diğer yer ve sahalarda da gerektiğinde ilgili kuruluşlarla işbirliği yapmak suretiyle kaçakçılığı men ve takip etmek başta olmak üzere çok sayıda görevli yerine getirmektedir

GÜMRÜK MEVZUATI

AB mevzuatının dış ticaret ile ilgili olan mevzuatına uyum sağlama çalışmalarının 1615 sayılı KHK ile sağlanmasının mümkün olamaması nedeniyle Türkiye 27.10.1999 tarih ve 4458 sayılı Yeni Gümrük Kanunu çıkartmıştır. Bu kanununun uygulama esaslarını düzenleyen bir gümrük yönetmeliği 20.01.2000 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak kanun ile aynı tarihte yürürlüğe girmiştir. Yeni Gümrük Kanunu 248 madde on üç kısım, otuz yedi bölüm ve on dört ayrımdan oluşmaktadır.11 4458 sayılı Yeni Gümrük Kanunu genel olarak Avrupa Gümrük Kodu’nun bir çevirisi niteliğine sahiptir. Çeviri özelliğinin ön plana çıkması Kanun’un uygulamasında sorunların çıkmasına neden olmaktadır. Çünkü Kanun ağır bir dille yazılmış ve Türk Mevzuatına yeni uygulamalar sokmuştur. Ayrıca Kanunu’nun birçok maddesi açıklanırken sürekli önceki maddelere atıfta bulunmaktadır. Bu nedenle Kanunun anlaşılması zorlaşmaktadır. Bu yönüyle 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun uygulamasında sorunlar yaşanabilir. 4458 sayılı Yeni Gümrük Kanunu içerdiği hükümler bakımından AB mevzuatıyla uyumlu standartlar getirmektedir. Bir usul kanunu olan 4458 sayılı Kanun ithalat, ihracat ve diğer dış ticaret işlemlerindeki idari işlem sayısında sağladığı azalma nedeniyle dış ticaret sektöründe büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Yeni Gümrük Kanunu Türk Gümrük Mevzuatını, imzalamış olan uluslar arası antlaşmalara ve AB mevzuatına uyumlu hale getirmiştir. Türk Gümrük Mevzuatını tek metin içerisinde toplayan ve köklü değişikler getiren yasa, dış ticaret politikalarına uyarlanabilecek esnek bir gümrük tarifesi oluşmuştur. Ayrıca ihracatın daha kolay yapılabilmesini ve esasları belirlemede Gümrük Müsteşarlığı’na yeni yetkiler getirmiştir. Gümrük Kanunu’nun amacı 1 inci madde de belirtilmiştir. Bu maddeye göre Kanun’un amacı Türkiye Gümrük Bölgesine Giren ve Çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarını belirlemektir. Kanun’un 1. maddesinde adı geçen Türkiye Gümrük Bölgesi, Türkiye Cumhuriyeti topraklarını kapsar Türkiye karasuları, iç suları ve hava sahası gümrük bölgesine tabidir.

Türk gümrük sisteminin en önemli ve ağırlıklı öğesi kuşkusuz gümrük mevzuatıdır. Söz konusu gümrük mevzuatını gümrükler ve gümrükleme işlemleri ile ilgili yasal düzenlemelerin bütünü şeklinde ifade etmek mümkündür. Bütün ülkelerde olduğu gibi Türk Gümrük Mevzuatı da geniş hacimli ve çeşit açısından zengindir. Bunu yasalar, Bakanlar Kurulu Kararlan, yönetmelikler ve tebliğler şeklinde sıralayabiliriz. Bunların toplamı beş bin sayfayı geçer. Asıl önemlisi bu mevzuat sürekli yenilenme ve değişme halindedir. Bunlardan birkaç önemli örneği satır başı olarak vermek istiyoruz

Gümrük Kanunu

GÜMRÜK İDARELERİNDE TEMSİL ve GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİ Bütün kişiler gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleri için bir temsilci tayin edebilirler. Ancak, eşyanın giriş, çıkış, aktarma ve transit rejimleri ve bu rejimlerle ilgili diğer gümrük işlemlerini yalnızca mal sahipleri veya gümrük müşavirleri yardımcıları kovalar ve sonuçlandırabilirler. Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir. Temsilci, doğrudan temsil durumunda başkasının adına hareket eder. Dolaylı temsil durumunda ise, kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder. Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsil yetki belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek zorundadır. Bu kişiler Gümrük Müşavirleri olarak adlandırılırlar 3.1. Gümrük İdareleri, Kişi, Yükümlülük ve Temsil Kavramları 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 3 üncü maddesinde gümrük idaresi veya idareleri deyimi ''gümrük mevzuatında belirtilen işlemlerin kısmen veya tamamen yerine getirildiği merkez veya taşra teşkilatındaki hiyerarşik yönetim birimlerinin tamamını'' ifade eder şeklinde tanımlanmıştır. Yine aynı maddede kişi deyiminin, gerçek ve tüzel kişiler ile hukuken tüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat uyarınca hukuki tasarruflar yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklığını, ifade ettiği belirtilmiştir.28 Yukarıda tanımlanan kişilerin, gümrük idarelerinde yapacakları gümrük işlemleri nedeniyle karşılaşacakları yükümlülüklerinin kapsamı da Gümrük Kanunu'nun 4 üncü maddesinde şu şekilde belirlenmiştir. Gümrük idareleriyle muhatap olan kişiler Gümrük Kanunu ve Gümrük Kanununa dayanılarak çıkarılan tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerine uymak; gümrük idarelerinin gerek Gümrük Kanununda gerek diğer kanun, tüzük ve kararnamelerde yazılı hükümlere göre yapacağı gözetim ve denetimlere tabi olmak; bu idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsil edeceği her tür vergi, resim, harç ve ücretleri ödemek veya bunları teminata bağlamak; kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerinin uymayı zorunlu kıldığı her tür işlemleri yerine getirmekle yükümlüdürler. Kanun hükmünden de görüleceği üzere yükümlülüğün kapsamı her türlü idari, mali ve cezai sorumluluğu kapsamaktadır. 

Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülen tasarrufları ve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleri için bir temsilci tayin edebilirler. Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir. Temsilci, doğrudan temsil durumunda başkasının adına hareket eder. Dolaylı temsil durumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder. Temsilci, temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsil yetki belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek zorundadır.29 Bir başka kişi adına veya hesabına hareket ettiğini beyan etmeyen ya da bir temsil yetkisine sahip olmadığı halde, başka bir kişi adına ya da hesabına hareket ettiğini beyan eden kişi, kendi adına ve kendi hesabına hareket ediyor sayılır. 

Gümrük İdarelerinde İş Takibi Bir gümrük rejimine tabi tutulmak istenen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesi, ilgili eşyayı ve eşyanın beyan edildiği gümrük rejimine ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli belgeleri yetkili gümrük idarelerine verme yetkisine sahip olan veya verilmesini sağlayabilen kişiler tarafından verilebilir. Ancak, bir beyannamenin tescilinin belirli bir kişi için özel yükümlülükler getirmesi halinde, bu beyanın söz konusu kişi tarafından ya da bu kişi hesabına yapılması ve beyan sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olması gerekir. Transit taşımacılık yapan, geçici ithalat veya arızi olarak beyanda bulunan kişiler için Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olma koşulu aranmaz. Geçerli bir temsil yetkisi belgesi olmadan başka kişi adına veya hesabına gümrük idarelerinde iş takip edilmesi halinde, Gümrük Kanununun 241 inci maddesinde yer alan usulsüzlük cezası dört kat olarak uygulanır. 

Gümrük Müşavirlerinin Yükümlülükleri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 181'inci ve müteakip maddelerinde yer alan gümrük yükümlülüğüne ilişkin maddelerinde, eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmasına ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihinde gümrük yükümlülüğünün başlayacağı ve yükümlünün de beyan sahibi olacağı hüküm altına alınmıştır. Dolaylı temsil durumunda hesabına beyanda bulunan kişi de aynı yükümlülük içine girmektedir. Beyanda kullanılan veriler, kanunen alınması gereken vergilerin tamamen veya kısmen tahsil edilememesine sebep olduğu takdirde, beyanın yapılabilmesi için bu verileri veren ve bu verilerin yanlış olduğunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişilerde gümrük vergilerinden sorumlu,tutulduklarından, beyan sahibinden sonra dolaylı temsilci olan gümrük müşavirleri vergi ödeme açısından müteselsilen sorumludurlar. Gümrük müşavirleri, imzaladıkları beyanname ile ilgili cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve gümrük rejiminin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludur. Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliği gümrük müşavirlerine ağır sorumluluklar yükleyerek daha dikkatli ve titiz çalışmalarını amaçlamıştır. Gümrük müşavirleri, Ticaret Kanunu ile Vergi Usul Kanununun emrettiği defterleri tutmakla yükümlüdür. Bu defterlere her günkü işin mahiyeti, takip edilen beyannameye ait bilgiler ve komisyon ücretleri kaydedilir. Gümrük Müşavirleri, kanunlara göre tutmaya mecbur oldukları ticari ve kanuni defterlerini vekaletname ve sözleşmelerini, işlerine dair yazdıkları ve aldıkları mektup, faks, telgraf ve benzeri belgeler ile düzenledikleri fatura, makbuz ve masraflarına ilişkin belgelerin asıllarını ve örneklerini özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla 5 yıl süreyle muhafaza etmeye; bunları Gümrük Müsteşarlığı merkez denetim elemanları ile yetkili gümrük amir ve memurlarına göstermeye; bunların incelenmesine, denetlenmesine izin vermeye ve gerektiğinde yazılı istek üzerine bunları yukarıda belirtilen görevlilere ibraz etmeye mecburdurlar. Gümrük müşavirleri talep halinde, Gümrük Müsteşarlığı merkez denetim elemanları ile gümrük idare amirlerinin yapacakları muayenelerde bulunmakla veya eşya sahiplerini hazır bulundurmakla ya da onunla birlikte hazır bulunmakla yükümlüdür. Gümrük müşavirleri, şahıslarına ve/veya şirketlerine ait izin belge numarası, şirket adı, imza sirküleri, ticaret sicil gazetesi vb. bilgi ve belgeleri her yılın ikinci ayı içerisinde bağlı oldukları başmüdürlüğe bildirir. Gümrük müşaviri şahıs ve/veya şirketine ilişkin herhangi bir değişiklik olmaması halinde bu durumu beyan eden bir yazıyı, değişiklik olması halinde bunlara ilişkin belgeleri ibraz eder. Şahıs ve/veya şirketlerine ilişkin bilgi ve belgeleri süresi içerisinde ibraz etmeyen gümrük müşavirleri hakkında 4458 sayılı Gümrük Kanununun 241 inci maddesi uyarınca işlem yapılır. Ayrıca, gümrük müşavirlerinin verdikleri bildirimlerden farklı bilgilerin olduğunun tespit edilmesi halinde, gümrük müşaviri hakkında disiplin cezası hükümleri uygulanır. Gümrük müşavirleri yanlarında çalışan müşavir yardımcılarının görevden ayrılmaları halinde, bunlar için ilişik kesme belgesi düzenler ve yanlarında çalışmaya başlayacaklardan da bu belgeyi arar. İlk defa göreve başlayacak gümrük müşavir yardımcıları bu hükmün dışındadır. Müşavir yardımcılarının bu şekildeki göreve başlama ve ayrılmaları, ilgili gümrük müşaviri tarafından takip eden gün içinde gümrük müşavirleri derneğine; bu dernek tarafından da bir hafta içinde bağlı bulunulan gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne bildirilir. 

Gümrük Müşavirliğinin Tüzel Kişilik Olarak Yürütülmesi Gümrük müşavirliği tüzel kişilik olarak yürütülmesi halinde bu şirketlere 4458 sayılı Gümrük Kanunundaki özel hükümler ve Türk Ticaret Kanunundaki şirketlere ilişkin hükümler uygulanmaktadır.4458 sayılı Gümrük Kanununun yürürlüğe girdiği 05.02.2000 tarihinden sonra Gümrük müşavirliğinin bir tüzel kişilik oluşturularak yürütülmesi halinde, tüzel kişilik ortaklarının gümrük müşaviri olması zorunlu kılınmıştır. Ancak 05.02.2000 tarihinden önce kurulmuş olup ortakları gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcıları olan firmaların faaliyetleri geçici tüzel kişilik statüsünde 31.12.2003 tarihine kadar devam edecektir. Gümrük Müşavirliği hizmetinin tüzel kişilik olarak yürütülmesi durumda, gümrük beyannamesi veya beyanname kabul edilen diğer belgeler üzerine imzasını atmış olanlar vergi kaybına neden olan durumu bildikleri veya bilmeleri gerektiği hallerde, gümrük idaresine karşı bağlı bulundukları tüzel kişilikle birlikte müteselsilen sorumlu olur. Bu hallerde, ilgili gümrük müşavirinin kişisel cezai sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla, işlemi yapan kişi ile birlikte şirket de gümrük idaresince alınan vergiler ve para cezaları yönünden müteselsilen sorumludur. Söz konusu şirketler gördükleri hizmet karşılığında elde edecekleri gelirleri için gümrük beyannamesinde hesabına beyanda bulundukları kişi veya kuruluşlara kendileri veya şirketleri adına fatura kesmek ve bunu muhasebe kayıtlarında göstermek zorundadır. Bir tüzel kişilik oluşturularak yürütülen gümrük müşavirliği şirketlerinde şirket ortakları aynı şekilde kurulmuş ikinci bir gümrük müşavirliği şirketinde ortak olabilir. Bu kişilerin gümrük müşavirliği faaliyetleri dışında çalışan şirketlere ortak olmaları mümkündür. Gümrük müşavirliği firmaları faaliyetlerine son vermek istemeleri halinde, şirketin kapanış kaydının yayımlandığı Ticaret Sicil Gazetesi örneği veya şirketin kapandığına ilişkin ortaklar kurulu kararının Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanacağına dair yazı ve şirketin bağlı olduğu vergi dairesinden alacağı şirket vergi numarasının iptal edildiğine ilişkin yazı ile birlikte bağlı bulundukları Gümrük Müşavirleri Derneği aracılığıyla ilgili Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne başvururlar.36 4458 sayılı Gümrük Kanununun yürürlüğe girdiği 05.02.2000 tarihinden önce kurulmuş olan geçici tüzel kişilik statüsündeki firmalara kuruluş tarihinde ortak olan gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcılarının 05.02.2000 tarihinden sonra kendilerine ait hisselerin tamamını başka bir gümrük müşavirine devretmeleri mümkündür. Ancak, 05.02.2000 tarihinden önce kurulmuş olan geçici tüzel kişilik statüsündeki firmalara kuruluş tarihinde ortak olan gümrük müşavir yardımcılarının hisselerini başka bir gümrük müşavir yardımcısına devretmeleri halinde, söz konusu firmanın Gümrük Yönetmeliğinin geçici 5 inci maddesinden yararlanma imkanı bulunmamaktadır. İki gümrük müşavirinden müteşekkil firma ortaklarından birisinin vefat etmesi halinde şirketin tek kişi ile temsili olamayacağından, veraset ilamı sonucuna göre şirket hisselerinin devrine kadar gümrük müşavirliği firmasının faaliyetine izin verilmez. 

Çalışma Yeri, Şube Kurulması ve Geçici İş Takibi Gümrük müşavirleri tebligat adresleri ve çalışma yerlerini o yerin bağlı olduğu gümrük ve muhafaza başmüdürlüğüne yazı ile bildirir. Birden fazla gümrük müşaviri bir tüzel kişilik oluşturarak çalıştıkları takdirde de, durumları hakkında aynı şekilde ilgili başmüdürlüğe bilgi verilir.

Gümrük müşavirlerinin çalışma yeri, gümrük işleri nedeniyle kendilerine yapılacak tebligat için kanuni ikametgah ve bu merkezin bulunduğu gümrüğün bağlı olduğu başmüdürlük veya başmüdürlük bulunmayan yerlerde müdürlük bölgesi için devamlı iş çevresi sayılır. Tüzel kişilik kurarak mesleki faaliyetlerini yürüten gümrük müşavirleri şirket merkezinin dışındaki Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğü bünyesindeki sürekli faaliyetleri için şube açabilirler. Şube açılması durumunda şubede gümrük müşaviri bulundurulması zorunludur. Şirketin şubesinde çalışan gümrük müşavirleri şubenin bulunduğu yerdeki Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne ve Gümrük Müşavirleri Derneğine kayıtlı olmalıdır. Şirkete ilişkin bilgiler hem şirketin hem de şubelerin bulunduğu yerdeki Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüğüne ibraz edilir. Çalışma yeri dışında geçici bir süre ile diğer başmüdürlükler ve bağlantılarında iş takibi yapmak isteyen gümrük müşavirleri iş takibine başlamadan önce bu durumu ilgili gümrük müdürlüğüne bildirir. Çalışma yerinin değiştirilmesi, Gümrük Müsteşarlığı'nca verilen Gümrük Müşavirliği İzin Belgesi/Gümrük Müşavir Yardımcılığı İzin Belgesi'nin değiştirilmesi ile mümkündür. Herhangi bir çalışma yeri veya iş çevresinde en az 20 gümrük müşaviri bulunduğu takdirde, tüzükleri Gümrük Müsteşarlığınca onaylanmak suretiyle bütün müşavirlerin üye olmaya mecbur oldukları bir Gümrük Müşavirleri Derneği kurulur. Bu derneklere gümrük müşavir yardımcıları da kayıt olunur. 3.2.3.6. Gümrük Müşaviri ve Gümrük Gümrük Müşaviri ve Gümrük Müşavir Yardımcılarına Verilecek Disiplin Cezaları Gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcılarının gümrük işlemlerini takip ettikleri sırada adli bir suç işlemleri halinde Türk Ceza Kanunu ve Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde cezalandırılmaları söz konusudur. Gümrük müşavirleri ve gümrük müşavir yardımcıları, görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlar nedeniyle fiillerinin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun Devlet memurlarına ait hükümleri uyarınca cezalandırılır.

Gümrük müşavirlerinin, disiplin sorumluluklarını düzenleyecek kamu kurumu niteliğinde meslek teşekkülü olarak örgütlenmelerini sağlayacak yasal düzenleme yapılıncaya kadar, disiplin hukuku 4458 sayılı Gümrük Kanununun Geçici 6 ncı maddesinde düzenlenmiştir. Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı mesleğinin vakar ve onuruna aykırı fiil ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan meslek mensupları hakkında, gümrük müşavirliği hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacıyla, durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre çeşitli disiplin cezaları verilir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda, işlenen fiillerin tanımı yapılarak memurlara uygulanacak disiplin cezaları belirlenmiş olmakla beraber gümrük müşavirlerine verilecek disiplin cezalarında 4458 sayılı Gümrük Kanununda herhangi bir fiil tanımı yapılmamıştır. Sadece verilecek cezaların neler olabileceği belirlenmiştir. Bu nedenle disiplin cezası verilirken işlenen fiil ile verilen disiplin cezası arasında dengenin bulunmasına dikkat edilmesi gerekmektedir. Türk Ceza Kanununun 29 uncu maddesinde hakime tanınan takdir yetkisine benzer şekilde işlenen fiilin ağırlaştırıcı ve hafifletici sebepleri irdelenerek gümrük müşavirlerine disiplin cezası verilmelidir. Örneğin, suç konusu eşya kıymetinin düşüklüğü, gümrük müşavirinin geçmiş sicili, hazine kaybının düşüklüğü, suça konu eşyanın vergi oranının düşüklüğü, suça konu eşyanın kotaya, standarda, dampinge, kontrole tabi olması veya yasak olması veya adli yargılamadan takipsizlik veya beraat kararı alınması, sahte belgelerin kullanılması, beyan harici durumun söz konusu olması gibi çeşitli hususlar gümrük müşavirlerine ve gümrük müşavir yardımcılarına disiplin cezası verilirken göz önünde bulundurulmalı ve gerektiğinde de takdir hakkı kullanılmalıdır.38 4458 sayılı Gümrük Kanununun geçici 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrasında gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcılarına verilecek disiplin cezaları şu şekilde tanımlanmıştır. Uyarma: Meslek mensubuna mesleğinin icrasında daha dikkatli davranması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. 

Kınama: Meslek mensubuna görevinde ve davranışında kusurlu sayıldığının yazı ile bildirilmesidir . Geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma: Mesleki sıfatı saklı kalmak şartıyla altı aydan az, bir yıldan çok olmamak üzere mesleki faaliyetten alıkoymadır. Meslekten çıkarma: Meslek mensubunun izin belgesinin geri alınarak, bir daha bu mesleği icra etmesine izin verilmemesidir. Uyarma ve kınama cezası yetkili gümrük ve muhafaza başmüdürü, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası Gümrük Müsteşarlığı Merkez Disiplin Kurulu, meslekten çıkarma cezaları Gümrük Müsteşarlığı Yüksek Disiplin Kurulu tarafından verilir. Mesleki kurallara, mesleğin vakar ve onuruna aykırı fiil ve harekette bulunanlarla, görevin gerektirdiği güveni sarsıcı harekette bulunan meslek mensupları hakkında, ilk defasında uyarma, tekrarında ise kınama cezası uygulanır. Görevini bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yapmayan veya kusurlu olarak yapan ya da Gümrük Kanununda yer alan mesleğin genel prensiplerine aykırı harekette bulunan gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcılarına geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır. Sahte belgelere dayanılarak yanlış beyanda bulunulduğunun, ancak bu durumun gümrük müşavirinin bilgisi dışında olduğunun, bununla birlikte, bir araştırma sonucunda gerçek durumun öğrenilebileceğinin Gümrük Müsteşarlığı merkez denetim elemanlarınca rapora bağlandığı durumlarda, ilgili gümrük müşavirine ilk defasında kınama cezası verilir. Bu hususun tekerrür etmesi halinde geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası uygulanır. 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümlerine göre kaçakçılık suçundan mahkumiyet kararı kesinleşen gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcılarına, meslekten çıkarma cezası verilir. Üç yıllık bir dönem içinde iki veya daha fazla disiplin cezasını gerektiren davranışta bulunan meslek mensubuna, her yeni suçu için bir öncekinden daha ağır ceza uygulanabilir. Beş yıllık dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten alıkoyma cezası ile cezalandırılmasından 74 sonra bu cezayı gerektiren fiili yeniden işleyen gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcıları hakkında meslekten çıkarma cezası uygulanır. Disiplin cezaları bir dava sonucuna bağlı olmaksızın mevzuat hükümlerine aykırılığı gümrük idarelerince tespit edildiği tarihten itibaren zamanaşımı süresi işlemeye başlar ve 3 yıl süreyle disiplin cezası uygulanmadığı takdirde zamanaşımına uğrar. Disiplin suçu konusu olan mevzuata aykırı işlem ve eylemlerin aynı zamanda bir adli kovuşturma konusu olması halinde, bu aykırılık için Türk Ceza Kanununda öngörülen zamanaşımı hükümlerine göre süre bitene kadar disiplin cezası verilebilir.39 Gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısının savunması alınmadan disiplin cezası verilemez. Yetkili disiplin kurulunun on günden az olmamak üzere verdiği süre içinde savunma yapmayanlar, savunma hakkından vazgeçmiş sayılır. Sözlü savunma Yüksek Disiplin Kurulunda karara bağlanacak meslekten çıkarma halinde kullanılabilir. Uyarma, kınama ve geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma disiplin cezaları savunma hakkının kullanılmasından sonra dosya üzerinde karar verilir. Disiplin cezaları kesinleşme tarihinden itibaren uygulanır. Disiplin kurulları bir derece ağır veya bir derece hafif disiplin cezasının uygulanmasına karar verebilir. Takibat ve hüküm tesisi, disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezası uygulanmasına engel değildir. Adli ve idari yargılama birbirinden bağımsızdır. Adli mercilerce verilen beraat kararları daha önceden verilmiş olan disiplin cezasının uygulanmasını ortadan kaldırmaz. İdari işlem, ilgili kurumca veya idare mahkemesince iptal edilmesi halinde iptal edilebilir. 

Dolaylı temsilci sıfatıyla eşyanın Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler içerisinde bulunmaya yetkili kişilere gümrük müşaviri denir.

Gümrük Müşaviri Nedir?

Gümrük Müşaviri 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nda öngörülen şekilde dolaylı temsilci sıfatıyla eşyanın Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma tabi tutulmasına ilişkin faaliyetler içerisinde bulunmaya yetkili kişidir. Gümrük Müşavirleri her türlü gümrük işlemini takip ederek sonuçlandırabilirler.Başka bir deyişle Gümrük Kanunu’nda işaret edilen gümrük beyanlarını dolaylı temsilci sıfatıyla (dış ticaret erbabının hesabına) yapmaya yetkili kişilerdir.

Vekaletname; Gümrük Müşavirlerinin iş takibi (dolaylı temsilci sıfatıyla işlem yapabilme) yapabilmesi için Gümrük Kanunu’nda belirtilen şartları taşıyan bir vekaletname ile görevlendirilmesi gerekir. Çünkü Gümrük Müşavirinin içinde bulunacağı faaliyetlerin konusunu oluşturan eşyanın mülkiyeti (eşyanın sahipliği) dış ticaret erbabına aittir. Konusunu mülkiyetin oluşturduğu her hususta olduğu gibi dış ticaret erbabı gümrük işlemlerinin yapılabilmesi için Gümrük Müşaviri Yetki Belgesi bulunan bir Gümrük Müşavirini vekaletname ile ayrıca yetkilendirmelidir. (Bir dava için bir avukatın yetkilendirilmesi gibi)

Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım; Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım deyimi teknik bir deyim olsa da anlaşılması kolaydır. 5 (beş) çeşit Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım Mevcuttur.

1- Eşyanın Bir Gümrük Rejimine tabi Tutulması
2- Eşyanın Bir Serbest Bölgeye Konulması
3- Yeniden İhracat
4- Eşyanın Tasfiyeye Tabi Tutulması
5- Eşyanın İmhası ve Terk

Hızlı Kargo Taşımacılığı; hızlı kargo taşımacılığı adı verilen sisteme konu olacak eşyaların gümrük işlemlerinin takip edilip sonuçlandırılmasını posta idareleri ve hızlı kargo yetkisine sahip firmalar yapabilmektedir. Türkiye’de yaşayan bir kişiye hızlı kargo taşımacılığıyla gelen eşyaların sınırı 30 kg ve 22 avro (eur) dur. Bu sınır kişisel olarak kullanılabilecek kitap veya benzeri basılı yayınlar için 150 avro (eur) dur. Türkiye’den ihraç edilen ürünler için ise bu sınır 150 kg ve 7.500 avro (eur) dur.

Gümrük Müşavirine Yetki Vermeden Gümrükte İşlem Yapılır Mi?

Türkiye vatandaşı olan herkes gümrüklerde işlem yapabilir. Bir dış ticaret erbabı gümrükte kendi işlemini yapabileceği gibi bir Gümrük Müşavirine yetki vermek suretiyle de işlemlerini yapabilir. Dış ticaret erbabının kendisinin veya bir çalışanının gümrüklerde işlem yapabilmesi için doğrudan temsil sıfatıyla yetkilendirilmesi gerekir. Bir Gümrük Müşavirine yetki verilmesi durumunda ise Gümrük Müşavirinin dolaylı temsilci olarak yetkilendirilmesi anlamını taşımaktadır.

Doğrudan Temsil; doğrudan temsil durumunda doğrudan temsilci başkasının adına ve hesabına işlem yapıyor demektir. Kişinin kendi firması da olsa bu firma farklı bir tüzel kişilik olduğundan firma sahibi gerçek kişi olarak tüzel kişinin doğrudan temsilcisi sıfatını taşıyacaktır.

Dolaylı Temsil; dolaylı temsil durumunda dolaylı temsilci sıfatı Gümrük Müşavirleri ait bir tanımlamadır. Dolaylı temsilci sıfatıyla gümrüklerde işlem yapabilmek için Gümrük Müşavirliği Yetki Belgesine sahip olunmalıdır. Dolaylı temsil durumunda gümrük müşaviri kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket ediyor demektir. Bu gümrük müşavirinin yaptığı işlemlerde kendi sorumluluğunun da bulunduğunu anlatan bir tanımlamadır.

Müteselsil Sorumluluk; Gümrük Müşavirleri beyanını gerçekleştirdikleri eşyaların vergi kaybına neden olacak durumların bildiği veya bilmesi gerektiği hallerde ortaya çıkan sonuçlardan tüzel kişilikle birlikte müteselsil (sırayla/zincirleme) sorumludurlar.

Gümrük Müşaviri Nasıl Olunur?

Gümrük Müşaviri olabilmek bir süreç gerektirmektedir. Gümrük Müşaviri olabilmek için öncelikle Türk vatandaşı olmak gereklidir. Medeni hakları kullanım ehliyetine sahip bulunmak ve kamu haklarından mahrum bulunmamak gerekir. Ayrıca affa uğramış olunsa bile ağır hapis veya 5 (beş) yıldan fazla hapis, kaçakçılık, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma vb. yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihaleye ve alım satımlara fesat karıştırma veya devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından hüküm giymemiş ve ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmamış olmaları gerekir.

Hangi Okullardan Mezun Olunmalı; Gümrük Müşaviri olabilmek için hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği bölümlerinden lisans seviyesinde (4 yıllık) mezun olmak gerekir. Farklı bir bölümden lisans seviyesinde mezun olunması durumunda sayılına bu bölümlerden yüksek lisans yapmış olmak yada ön lisans (2 yıllık) eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa Topluluğu konularında uzmanlık programı olan meslek yüksek okullarından mezun olunabilir.

Önce Gümrük Müşaviri Yardımcılığı; Türk vatandaşı olmak ve gerekli hukuki düzeye sahip olmak ve ardında gerekli okullardan mezun olmak Gümrük Müşaviri olabilmenin yalnızca şekil şartlarını oluşturmaktadır. Sayılan bu şartların taşınması ve ardından bir Gümrük Müşavirinin yanında 1 (bir) yıl boyunca staj yapmak gerekmektedir. Staj süresi tamamlandıktan sonra yapılacak gümrük mevzuatı, ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olmak gerekir. Sınavda başarılı olan kişilere Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesine sahip olacaklardır.



Gümrük Müşaviri Olmak; Gümrük Müşavir Yardımcılığı sınavında başarılı olan kişiler Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgeleriyle 2 (iki) yıl boyunca bir Gümrük Müşavirinin yanında çalışmak zorundadırlar. İki yıllık zorunlu stajını tamamlayan kişiler, gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olmaları durumunda Gümrük Müşaviri İzin Belgesi sahibi olmaya hak kazanırlar.

Gümrük Müşavirliği Sınavı iki basamak şeklinde yapılmaktadır. İlk basamakta gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan yazılı bir sınav yapılmaktadır. İkinci basamak gümrük tarifesi, gümrük işlemlerine dair uygulama konuları ve genel kültür konularını da içine alan sözlü mülakat şeklindedir.

1. Gümrük Müşaviri Kimdir?
Gümrük İdarelerinde iş ve işlem yaptırmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerden alacakları vekaletle onlar adına iş takibinde bulunan meslek mensuplarıdırlar.
  
2.Her Gümrükçüyüm diyen Gümrük Müşaviri midir?
 Hayır. Gümrük Müşavirliği izin Belgesi, eğitim ve staj şartlarını sağlayan kişilerin Bakanlıkça yapılan sınavları geçmesi sonrasında verilmektedir. “Gümrükçüyüm” diyenlerden izin belgesini göstermesini isteyiniz.
 
3.Gümrük Müşavirleri Memur mudur?
 Hayır. Gümrük Müşavirleri özel sektör çalışanlarıdır. Kişilerden aldıkları vekalet üzerine verdikleri hizmetler dolayısıyla serbest meslek makbuzu veya fatura keserek verdikleri hizmetin bedelini tahsil ederler.  
 
4.Gümrük İşlemlerinde bir Gümrük Müşavirine vekalet vermek zorunda mıyız?
 Hayır. Herkes gümrük ile ilgili iş ve işlemlerini kendisi takip edebileceği gibi vekaletle bir gümrük müşavirini de yetkilendirebilir.
 
5.Gümrük Müşavirlerinin Hizmet bedellerinde bir standart var mıdır?
 Evet. Gümrük Müşavirleri her yıl yayımlanan Asgari Ücret Tebliği ile belirlenen ücretin altında çalışamazlar.    
 
6.Gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarına girebilmek için hangi koşullara sahip olmak gerekmektedir?
Gümrük müşavir yardımcılığı sınavına giriş koşulları Gümrük Kanunun 227/1. Maddesinde düzenlenmiştir.
 l. Gümrük müşavir yardımcısı olabilecek kişilerin aşağıda belirtilen koşullara sahip olmaları gerekir.
a)Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip bulunmak,
c) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi, ağır hapis veya beş yıldan fazla hapis ya da kaçakçılık, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı iflas, yalan yere şahadet, suç tasnii, iftira gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçları ile 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamı suçlar ile örgütlü suçlardan hüküm giymemiş olmak
e) Ceza veya disiplin soruşturması sonucunda memuriyetten çıkarılmış olmamak,
f) i) Hukuk, iktisat, maliye, işletme,  muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi, siyasal bilgiler ve endüstri mühendisliği dallarında eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan veya  denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmak,
ii) Diğer öğretim kurumlarından lisans seviyesinde mezun olduktan sonra (i) alt bendinde  belirtilen bilim dallarından lisans üstü seviyede diploma almış olmak ya da ön lisans eğitimi veren gümrük, dış ticaret ve Avrupa Topluluğu konularında uzmanlık programı olan meslek yüksek okullarından mezun olmak,
g) Staj amacıyla bir gümrük müşavirinin yanında 1 yıl çalışmış olmak,
h) Yapılan gümrük mevzuatı ve gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konuları kapsayan sınavda başarılı olmak,
 
Gümrük müşavirliği sınavına giriş koşulları Kanunun 228/1. Maddesinde düzenlenmiştir.

Kanunun 228. Maddesine göre gümrük müşavirliği sınavına gireceklerin Kanunun 227/1 maddesinin f-ii alt bendi hariç olmak üzere aynı fıkradaki diğer koşulları sınavın açıldığı yıl başı itibariyle taşımak ve iki yıl süre ile bir gümrük müşavirinin yanında gümrük müşavir yardımcılığı yapması Gerekmektedir.
 
 7. Gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarına girebilmek için hangi bölümlerden mezun olmak gerekir?
Gümrük müşavirliği sınavına girebilmek için Gümrük Kanununun 227/f-i bendinde yer alan okullar ile eğitim süresi ve ders içerikleri itibariyle söz konusu madde de yer alan dallarda eğitim veren fakülte ve yüksek okullardan mezun olmaları, gümrük müşavir yardımcılığı sınavına girebilmek için anılan Kanunun 227/f fıkrasında yer alan yer alan  bölümlerden mezun olma ve diğer koşulları da sağlamaları halinde gümrük müşavir yardımcılığı sınavına girebilmektedirler.
 
8.Gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılığı çalışma ve staj süreleri nasıl hesaplanır?
Bir ve iki yıllık staj ve çalışma sürelerin hesaplanmasında SGK'dan alınmış hizmet dökümlerinde yer alan süreler dikkate alınır.
Farklı yerlerde çalışılan sürelerin tamamı hesaplamaya dahil edilir. Aynı anda iki farklı müşavir yanında yapılan çalışmalardan sadece biri hesaplamaya ilave edilir.
 
9.Sınava gireceklerin koşulları ne zaman sağlaması gerekir?
Kanunun geçici 6. maddesine göre sınava girecekler koşulları sınavın açıldığı yıl başı itibariyle sağlaması gerekmektedir.
Örneğin 2013 yılında müşavirlik sınavına girecek adayların 01.01.20013 tarihinden önce okullarından mezun olmaları ve iki yıllık çalışma süresini tamamlamaları gerekmektedir.
 
10.Gümrük Müşaviri veya Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesini hak edenlerin hangi belgeler ile gümrük müşavirleri derneklerine  başvurması gerekmektedir?
 Sınavla Gümrük Müşaviri veya Gümrük Müşavir Yardımcısı İzin Belgesini hak edenlerin aşağıdaki belgelerle birlikte ilgili derneğe müracaat etmesi gerekmektedir.

-Nüfus cüzdanı sureti,
-Cumhuriyet savcılığından resmi kuruma verilmek üzere alınacak adli sicil belgesi,
-2 adet vesikalık renkli resim,
-T.C. kimlik numarası içerir nüfus cüzdanı fotokopisi,
-Vergi dairesine gümrük müşavirleri için 2020 yılında yılı için 4.665, 80 TL'lik, gümrük müşavir yardımcıları için 2.330, 70 TL'lik harcın yatırıldığına dair makbuz aslı.
(Harç miktarları her yıl yayımlanan Harçlar Kanunu Genel Tebliğine göre belirlenmektedir.)

Bakanlığımızdan emekli olanların söz konusu belgelere ilaveten Bakanlığımızın uygunluk yazısını da eklemeleri gerekmektedir.
 
11.Gümrük müşavirliği firmaları farklı işler yapabilirler mi?
 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile Gümrük Yönetmeliğinde gümrük müşavirliği firmalarının gümrük işlemleri dışında başka bir faaliyette bulunmasına engel teşkil edecek bir düzenleme bulunmamaktadır.
 
12.Kullanıcı şifreleri ile ilgili sorunlar için nereye başvurulması gerekmektedir?
 Gümrük müşavirlerinin kullanıcı kodlarına ilişkin başvurular ilgili Gümrük Müdürlüğü ve Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğü, Genel Müdürlüğümüz ve Bilgi İşlem Dairesi koordinasyonunda sonuçlandırılmaktadır.
 
13.Gümrük müşavirliği şirketlerine gümrük müşavir yardımcıları da ortak olabilir mi?
 Gümrük müşavirliği şirketlerine gümrük müşavir yardımcıları da ortak olabilmektedir. Ancak, şirketin en az bir ortağının gümrük müşaviri olması zorunludur.
 
14.Gümrük müşaviri veya gümrük müşavir yardımcısı izin belgesini hak edenlerin nereye ve ne kadar harç yatırması gerekmektedir?
 2020 yılı için geçerli olmak üzere gümrük müşavirleri için 4.665, 80  TL, gümrük müşavir yardımcıları için 2.330, 70 TL harcın vergi dairesine yatırılması gerekmektedir. Harç miktarları her yıl yayımlanan Harçlar Kanunu Genel Tebliğine göre belirlenmektedir.
 
15.Gümrük Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla Tedbir mahiyetinde gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı izin belgelerinin geri alınmasına ilişkin ne gibi değişiklikler yapılmıştır?
Yapılan değişiklikle Bakanlık müfettişleri ve Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünce gümrük müşavir ve gümrük müşavir yardımcılarının izin belgelerini geçici olarak alınması 6 ay ile sınırlandırılmıştır. Ancak, 3713 sayılı Kanun kapsamında haklarında kovuşturma başlatılanların izin belgelerinin kovuşturma sonuçlanıncaya kadar tedbiren geri alınacağı hüküm altına alınmıştır.

16. Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği (YGM) Ne Demektir?
Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği, daha önce Bakanlığımız tarafından yapılan bazı işlemlerin, mevzuatta belirlenen şartları taşıyan gümrük müşavirlerine verilen yetki belgesiyle yaptırılmasıdır.
 
17. Kimler Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri olabilir?
YGM'ler Tebliğ kapsamında belirlenmiş tespit işlemlerini yapan ve sonucunda tespit raporu düzenleyen kişilerdir. YGM olmak için öncelikle gümrük müşavirliği izin belgesine sahip olmak gerekir.
Anılan izin belgesine hak sahibi olup en az yedi yıl süre ile sahip olan gümrük müşavirleri ile Gümrük idaresinde en az 10 yıl Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürü, Ticaret Uzmanı, Ticaret Müfettişi, Daire Başkanı ve daha üst görevlerde çalışarak sınavsız gümrük müşavirlik izin belgesi verilen kişiler son 5 yıl içinde geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası veya üç defadan fazla disiplin cezası almamışlarsa Bakanlığımıza (Risk Yönetimi, Tasfiye ve Döner Sermaye Genel Müdürlüğü) yetkilendirilmek üzere başvuruda bulunabilirler.
Bu kişiler YGM olabilmek için Yönetmelikte belirlenmiş diğer kriterleri de (65 yaşını doldurmamış olmak, belirlenmiş bölümlerden en az lisans mezunu olmak, adli sicil kaydı bulunmamak) taşımaları halinde yetkilendirilmiş gümrük müşaviri olabilir.
 
18.YGM başvuru dosyasında hangi belgeler olmalıdır?
YGM olarak Bakanlığımıza yetkilendirilmek üzere başvuran gümrük müşavirlerinin hazırlayacağı dosyada; dilekçeleri ile birlikte Tebliğ ekinde yer alan Başvuru Formu, Diploma, Taahhütname, Vekâlet Bildirgesi ile Adli Sicil Belgesi, 2 adet fotoğraf, dolaylı temsil suretiyle faaliyet gösteren firmadan ayrıldığına ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi ve YGM'lik faaliyetini tüzel kişilik bünyesinde yürütecek ise firmaya ortak olduğuna ilişkin Ticaret Sicil Gazetesi örneği bulunmalıdır.
 
19.Başvuru nereye yapılır ve işlem ne kadar üsrede sonlandırılır?
Dilekçe ve ekleri Bakanlığımızca gümrük müşavirinin işlem dosyası ile birlikte incelenmekte ve uygun görüldüğü takdirde anılan gümrük müşaviri YGM olarak yetkilendirilmekte ve gerekli sistemsel tanıtımlar yapılmaktadır. Tüm bu işlemlerin Tebliğimize göre 60 gün içinde sonlandırılması gerekmektedir.
 
20.Gümrük Müşaviri (GM) ile Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri (YGM) arasında ne gibi farklar vardır?
Gümrük Müşavirleri dolaylı temsil yöntemiyle ihracatçı/ithalatçımızın gümrük işlemlerini takip ederler. YGM'ler ise bu yöntemle iş takibi yapamazlar, bunun yerine özellikle antrepolar için tespit raporları ile belirlenen diğer özel konularda tespit raporları düzenlerler.
 
21.Bir kişi hem Gümrük Müşavirliği hem de YGM lik yapabilir mi?
Hayır. Bu iki mesleğin farklı görev alanları vardır. Aynı anda iki meslek birden yapılamaz. Kendisini YGM olarak tanıtan kişilerden Bakanlıkça verilen Yetki Belgesini göstermesi talep edilmelidir.